Tuy nhiên, sau một thời gian nghiên cứu, các nhà khoa học trên thế giới phát hiện ra một vài “góc chết” của Hydroquinone cùng những tác dụng phụ không mong muốn. Cộng thêm sự ra đời của rất nhiều hoạt chất điều trị với công dụng tương tự nhưng lại có độ an toàn cao hơn khiến hình ảnh Hydroquinone trong lòng “con dân” ngày càng bị lu mờ.
Tình trạng nám da thường gặp
Vậy hãy cùng Seun tìm hiểu thêm về công dụng trị nám cũng như nguyên nhân khiến Hydroquinone bị “thất sủng” qua bài viết dưới đây nhé.
Sơ lượt về nguyên nhân gây tăng sắc tố da:
Tăng sắc tố da được hiểu nôm na chính là việc sản sinh Melanin một cách quá mức, dẫn đến trên bề mặt da xuất hiện nhiều đốm nâu, có thể theo từng mảng hoặc rải rác từng chấm nhỏ li ti khiến da không đều màu và nhìn khá mất thẩm mỹ.
Melanin là “gương mặt” thường xuyên bị “réo tên” vì “liên can” đến nhiều “vụ” tăng sắc tố da. Thực chất Melanin không hề “xấu xa” như nhiều người thường lầm tưởng vì nói đơn giản, đây chính là thành phần nguồn gốc tạo nên màu sắc ở da người.
Seun sẽ định nghĩa một số cụm tên riêng như sau để các bạn tiện theo dõi hơn nhé:
Melanocyte: Là tế bào sinh sắc tố, có cấu tạo vật lý gồm nhiều tua dài giúp đưa sắc tố đến nhiều vùng da khác nhau.
Melanosome: Được ví như những chiếc túi đựng Melanin, là một trong các bào quan tồn tại trong Melanocyte.
Tyrosin: Một loại acid amin có sẵn trong Melanosome.
Tyrosinase: Là một loại enzyme cần thiết cho quá trình sản sinh ra Melanin.
Cơ chế hình thành thâm nám
Nói một cách đơn giản, Melanin được sản sinh theo cơ chế sau đây:
- Tại Melanosome, các amino acid Tyrosin dưới sự tác động của Enzyme Tyrosinase sẽ trở thành Dopaquinone (DOPA), sau đó mới chuyển hóa thành Melanin dưới 2 dạng sắc tố là Eumelanin và Pheomelanin.
- Giờ đây, các hạt Melanin đã lấp đầy túi Melanosome, Melanosome bắt đầu chuyển Melanin lên Keratinocyte nhờ các tua của Melanocyte, giúp hình thành màu sắc cho da.
- Khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc bị hư tổn (chẳng hặn như mụn), tín hiệu bảo động cần sản sinh thêm Melanosome sẽ được truyền đến “tai” Melanocyte.
- Từ đó Melanosome sẽ di chuyển và phân bố các hạt Melanin tạo thành rào chắn bảo vệ DNA của da khỏi tia UV. Sự tích tụ Melanin tại chỗ mà da tiếp xúc trực tiếp vời tia UV sẽ hình thành nên những đốm nám hoặc mảng nám.
Hydroquinone là gì - Tác động của Hydroquinone đến việc tăng sắc tố trên da:
1. hydroquinone là gì?
Hydroquinone là một dạng thức của phenol, còn được gọi với cái tên benzen _1,4_ diol hoặc là hydroxyphenol, có khả năng ức chế sự sản sinh vượt mức quy định của Melanin, từ đó giúp đẩy lùi thâm nám hiệu quả.
Hydroquinone là gì?
2. Cơ chế tác động của Hydroquinone:
Hydroquinone giúp cải thiện tình trạng tăng sắc tố và da không đều màu thông qua việc ức chế Enzyme Tyrosinase, từ đó ngăn cản gián tiếp quá trình hình thành Melanosome trong tế bào Melanocyte và sau đó kiềm hãm sự sản sinh Melanin một cách quá mức.
Hydroquinone khi tiếp xúc với da sẽ có thể ức chế Enzyme Tyrosinase bởi vì Hydroquinone đóng vai trò “lôi kéo” Enzyme Tyrosinase không được “tiếp xúc” với Melanocyte, từ đó giảm thiểu khả năng tổng hợp nên Melanin.
Tác động của Hydroquinone lên chân nám
Nhưng cũng chính vì thế, đôi khi “trà xanh” Hydroquinone cũng khiến cho việc sản sinh Melanin theo tốc độ bình thường, bị kiềm hãm quá mức dẫn đến một vài tình trạng như mất sắc tố trên da vĩnh viễn.
Thời gian và nồng độ Hydroquinone cho phép sử dụng:
1. Hydroquinone hiện nay được sử dụng phổ biến với nồng độ dao động từ 2% đến 4%
Trong các loại mỹ phẩm mang tính “chuẩn da liễu” cao, Hydroquinone thường được dùng với liều lượng tối đa là 2%, hoặc thấp hơn nữa là 1%. Tuy với nồng độ được cho phép, nhưng Seun vẫn luôn khuyên khách hàng của mình không nên “táy máy” dùng thử Hydroquinone vì nếu dùng không đúng cách sẽ có thể gây ra hậu quả không mong muốn. Bạn nên lấy ý kiến từ bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu trước khi “rinh” về một sản phẩm chứa Hydroquinone nhé.
Ở nồng độ 4% là dạng kê đơn (OTC), Hydroquinone thường được các bác sĩ kê cho bệnh nhân để điều trị chứng tăng sắc tố nặng, tuy nhiên kể từ khi FDA – Cục Quản lí Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kì có lệnh cấm dùng Hydroquinone nồng độ cao (trên 4%) thì hầu như các bác sĩ sẽ có xu hướng trị thâm nám với các hoạt chất khác như Tranexamic Acid hay Azelaic Acid.
2. Về thời gian và tần suất dùng Hydroquinone:
Hydroquinone được khuyến cáo chỉ sử dụng liên tục trong vòng 4 tháng, sau đó phải ngưng ít nhất là 3 tháng trước khi bắt đầu liệu trình mới chứ tuyệt đối không được dùng như cơm bữa, dùng “mãn đời” đâu vì đây là hoạt chất điều trị, không phải thành phần dưỡng da thông thường.
Trong một tuần, tần suất dùng Hydroquinone lý tưởng là từ 2-3 lần, tương tự như các dạng tẩy da chết hóa học nặng đô vì như Seun đã nói phía trên, Hydroquinone là hoạt chất điều trị, không phải thành phần thông thường nên khi dùng cần điều chỉnh liều lượng và tần suất dùng phù hợp.
Bộ đôi hoạt chất “khắc tinh” với Hydroquinone:
Có 2 hợp chất cực kì quen thuộc với dân nghiện skincare mà bạn tuyệt đối không được sử dụng chung với Hydroquinone:
Benzyl Peroxide: Đây là hoạt chất giúp tiêu cồi mụn va kháng viêm cực kì tốt, tuy nhiên khi lại không thích “cộng tác” cùng Hydroquinone. Nên nếu bạn vẫn cứ “tác hợp” cho chúng thì sẽ tạo nên vệt đen trên mặt bạn. Mặc dù vệt đen này có thể rửa trôi với xà phòng nhưng tốt nhất là nê tránh nhé.
Resorcinol: Cũng là thành phần có khả năng kháng viêm, giảm mụn và giảm tổn thương trên da. Khi cho Resorcinol tương tác với Hydroquinone sẽ dễ gây hiện tượng mất màu da hoặc tệ hơn là chứng Ochronosis ngoại sinh (Seun sẽ đề cập bên dưới rõ hơn).
Tác dụng phụ khi dùng Hydroquinone không đúng cách:
1. Bị mất màu da vĩnh viễn:
Hydroquinone chung quy lại vẫn là một dạng thức của Phenol thế nên cực kì thích “oxy” và có thể xảy ra phản ứng oxy hóa khử vô cùng mạnh mẽ. Chính vì thế, Hydroquinone sẽ phản ứng với oxy bên ngoài môi trường lẫn bên trong da.
Sự tác động này lại vô tình tạo ra 2 đứa con “ngoài dá thú” là P-benzoquinone và Hydroxybenzoquinone có khả năng tiêu diệt luôn cả “tế bào mẹ” Melanocyte chứ không đơn thuần là ức chế Melanocyte như Hydroquinone.
Hội chứng bạch biến hay còn gọi là mất sắc tố da vĩnh viễn
Việc “công kích” quá nhiều vào Melanocyte khiến hắc tố Melanin không còn được sản sinh ra nữa, đồng nghĩa với việc bạn sẽ bị mất màu da vĩnh viễn.
2. Mắc hội chứng Ochronosis ngoại sinh:
Ochronosis chính là tình trạng xuất hiện những vùng/mảng màu xanh đen trên da do dùng hoặc tiêm Hydroquinone vào da hoặc các hợp chất liên quan đến phenol trong thời gian dài.
Khi sử dụng Hydroquinone, mặc nhiên da bạn sẽ trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời so với bình thường, và việc để ánh nắng chiếu trực tiếp vào da trong quá trình sử dụng Hydroquinone cũng sẽ có thể gây ra chứng Ochronosis.
Hội chứng Ochronosis ngoại sinh
Thậm chí, có nhiều trường hợp ngưng sử dụng Hydroquinone một thời gian cũng gây nên chứng Ochronosis. Nguyên nhân vì Hydroquinone thực tế chỉ ức chế phần lớn Melanin thôi, chứ không hoàn toàn “tiêu hủy” chúng, nên phần hắc tố “đã chết” sẽ có xu hướng tích tụ lại trên da tạo thành những vùng màu xanh đen.
3. Một vài tác dụng phụ phổ biến:
Da bạn sẽ có thể xuất hiện tình trạng cháy nắng nếu không dùng đủ lượng kem chống nắng trong quá trình sử dụng Hydroquinone vì hợp chất này khá là “ưa nắng”.
Việc da bị ngứa, đỏ hoặc rát là tác dụng phụ thường thấy nhất của Hydroquinone đường thoa.
Đỏ da, kích ứng khi sử dụng Hydroquinone không đúng cách
Còn khi dung nạp Hydroquinone dạng đường uống thì sẽ có vài tác dụng phụ “ghê gớm” hơn như phát ban, khó thở, sưng mặt,… nên bạn lưu ý nhé.
Sử dụng Hydroquinone sao cho an toàn và hiệu quả?
Về tần suất sử dụng: Như Seun đã đề cập bên trên, chỉ nên dùng Hydroquinone 2-3 lần/tuần thôi.
Lưu ý chống nắng đầy đủ và thật kĩ càng (kể cả khi ở nhà vì tia tử ngoại phát ra từ màng hình điện thoại/máy tính cũng ảnh hưởng xấu tới da).
Về chu kì sử dụng: Không nên quá tham lam sử dụng Hydroquinone quá 4 tháng/chu kì. Nên sử dụng liên tục 3-4 tháng rồi nghỉ tối thiểu là 3 tháng mới bắt đầu một chu trình mới.
Cần tránh sử dụng chung Hydroquinone với Benzyl Peroxide và Resorcinol. Nếu da bạn đã quá quen thuộc với treatment thì có thể kết hợp Tretinoin và Hydroquinone để giúp tăng khả năng làm trắng sáng da.
Tuyệt đối không sử dụng Hydroquinone cho bà bầu và mẹ đang cho con bú. Trong giai đoạn thai kì, làn da của người mẹ vô cùng nhạy cảm nên để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho cả mẹ lẫn con, mẹ bầu cần chọn các sản phẩm dưỡng da chiết xuất thiên nhiên thay vì dùng nhiều hoạt chất mạnh như Hydroquinone.
Gợi ý một số sản phẩm chứa Hydroquinone ở nồng độ an toàn:
1. Murad Rapid Age Spot and Pigment Lightening Serum:
Bao bì Murad Rapid Age Spot and Pigment Lightening Serum
- Murad là một trong những thương hiệu dược mỹ phẩm đình đám đến từ Mỹ, nên về chất lượng bạn có thể hoàn toàn yên tâm.
- Sản phẩm chứa 2% Hydroquinone cùng peptide và Glycolic Acid vừa giúp tẩy da chết hiệu quả trên bề mặt, vừa phục hồi và đẩy lùi thâm nám hiệu quả.
- Giá thành: Hơn 2 củ/30ml
2. Paula’s Choice Resist Triple-Action Dark Spot Eraser:
Bao bì Paula's Choice Resist Triple-Action Dark Spot Eraser 2% BHA+Hydroquinone
- Hãng Paula’s Choice thì đã quá đình đám trong giới skincare rồi, đặc biệt là “người chơi hệ treatment” với các sản phẩm không cồn, không hương liệu và đấm thẳng vào mọi vấn đề trên da.
- Sản phẩm chứa phức hợp 2% BHA+Hydroquinone, vừa giúp tẩy da chết sâu trong lỗ chân lông, vừa giúp làm sáng da, cải thiện thâm nám.
- Giá thành: Hơn 1 củ/30ml
3. Alpha Skincare Dual Action Skin Lightener:
Bao bì Alpha Skincare Dual Action Skin Lightener
- Alpha Skincare cũng là một hãng dược mỹ phẩm chuyên về các sản phẩm mang tính trị liệu cao, khá nổi tiếng ở Châu Âu nhưng ở Việt Nam thì hãng này chưa được phổ biến lắm.
- Sản phẩm chứa 2% Hydroquinone và 10% Glycolic Acid giúp tẩy da chết hiệu quả trên bề mặt da và làm trắng sáng da cấp tốc.
- Giá thành: Hơn 300k/24g
Seun mong rằng nhưng chia sẻ của mình sẽ hữu ích cho các bạn trong việc lựa chọn hợp chất làm trắng sáng da. Các bạn đừng quá quan ngại về vấn đề da mình đen, da mình không trắng bằng người khác vì một làn da đẹp không nằm ở vấn đề màu sắc mà chính là ở sức đề kháng của da đó.
Chỉ cần da bạn không có mụn, khỏe, thế là tuyệt vời rồi. Nên đừng vì muốn làm trắng da mà sử dụng Hydroquinone quá mức nhé. Cám ơn các bạn đã đọc bài viết này.